غیاث‌الدین ابوالفتح عُمَر بن ابراهیم خَیّام نیشابوری
متخلص به خیام ( ۴۲۷ - ۵۱۰ ) هجری قمری در نیشابور که
خیامی ، خیام نیشابوری و خیامی النّیسابوری
هم نامیده می شود.
اهل ادب به او لقب
همه چیزدان، فیلسوف، ریاضیدان، ستاره‌شناس داده اند.
وی بیشتر با انگیزه نگارش رباعیآتش است که شهرت جهانی دارد.
افزون بر آنکه رباعیات خیام را به بیشتر زبان‌های زند ه دنیا برگردان نموده‌اند.
ادوارد فیتزجرالد رباعیات او را به زبان انگلیسی ترجمه کرده است که
باعث شهرت بیشتر او در مغرب زمین شده است.
یکی از برجسته‌ترین کارهای وی را می توان
سر و سامان دادن و سرپرستی محاسبات گاه‌شماری ایران
در زمان خواجه نظام‌الملک در دورهٔ پادشاهی ملکشاه سلجوقی دانست.
محاسبات منسوب به خیام در این زمینه هنوز معتبر است و
دقتی به مراتب بالاتر از تقویم میلادی دارد.
وی در ریاضیات، نجوم، علوم ادبی، دینی و تاریخی استاد بود.
نقش خیام در حل معادلات درجه سوم و مطالعاتش دربارهٔ اصل پنجم اقلیدس
نام او را به عنوان
ریاضیدان برجسته در تاریخ علم ثبت کرده‌است.
شماری از تذکره نویسان، خیام را شاگرد ابن سینا و شماری نیز
وی را شاگرد امام موفق نیشابو ری خوانده‌اند.
صحت این فرضیه که خیام شاگرد ابن سینا بوده‌است، بسیار دور از ذهن است
زیرا از نظر زمانی با هم فرق زیادی داشته‌اند.
خیام در جایی ابن سینا را استاد خود می‌داند
ولی این استادی ابن سینا سودی معنوی دارد.
این قافله عمر عجب میگذرد
دریاب دمی که با طرب میگذرد
ساقی غم فردای حریفان چه خوری
پیش آر پیاله را که شب میگذرد
امیررضا خانلاری 
محمد حسین فولادگر 
donya 
